Lütfullah Kayalar, Turgut Özal’ın başbakanlığı döneminde siyasete atıldı. Memleketi Yozgat bir tarım kenti olduğu için Kayalar’ı da Tarım ve Köy İşleri Bakanı, daha sonra Maliye Bakanı yaptı. Kayalar iki bakanlığın da hakkını verdi, adı hiçbir olumsuzluğa karışmadı. Son seçimde İYİ Parti’den Yozgat Milletvekili seçildi. Çiftçinin sorunlarını yerinde dinliyor, bunlara çözüm bulunması için soru önergeleri veriyor.
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından yapılan alımlarda kota ve randevu sisteminde yaşanan sorunları çiftçilerle ofise giderek yerinde öğrenen Kayalar, “Alımlarda yaşanılan gecikmeler ödemelerin de gecikmesine neden olacak. Genel olarak çiftçi tarım kredi ve Ziraat Bankası’na olan ödemelerini zamanında yapamaz ve bir kez daha mağduriyet yaşatılır” diyor.
RANDEVU KONUSU ÖNEMLİ
Alımlarda yaşanan gecikmeler, üreticinin ürününü tüccara satmalarına neden oluyor. Yozgat’ta çiftçilerle, Ziraat Odası yöneticileri ve zahirecilerle bir araya gelen Lütfullah Kayalar, TMO’nun ürün alımı için Ağustos ayının ilk haftasına randevu verdiğini öğrendi. Kayalar, SÖZCÜ’ye şunları söyledi:
“TMO tarafından yapılan alımlarda yaşanılan gecikmeler, ödemelerin de gecikmesine neden olacak. Yeni teknoloji olarak istenildiği her yerden çiftçimiz dijital olarak randevu alabiliyor. Bu güzel bir şey. Ama randevu günleri ile ilgili çok büyük sıkıntı var. Randevular ileri tarihler için veriliyor. Ödemelerde randevudaki teslimden belki bir ay sonra olacak veya bu civarda bir süre sonra olacak, bu da bilinmiyor. Aşağı yukarı 50 güne yaklaşan çiftçinin ürünü verme ve ürün bedellerini tahsil edebilme konusunda bir vade ortaya çıkıyor. Bu kısa bir süre değil. Randevu konusunun bir an önce halledilmesi lazım. Burada depolarda sıkıntılar var, onu görüyoruz. Bazı depolar dolmuş. Sekili bölgesinde depo dolduğu için alımlar tamamen durmuş durumda. Çiftçi ürününü nasıl teslim edecek, kendisi nerede nasıl depolayacak, büyük sıkıntısı var. Kendisi depolayamıyor, devlete de veremiyor, dolayısıyla ne yapacağını şaşırmış durumda.”
TÜCCAR DA TEREDDÜTLÜ
Kayalar, fiyatların ilerde nasıl oluşacağı konusunda tüccarın da tereddütleri olduğunu ve bu yüzden alımlar konusunda şimdilik isteksiz olduğunu, o yüzden çok düşük ücret önerdiğine dikkat çekiyor. Kayalar, sorunları şöyle aktarıyor: “Çiftçinin 6 bin, 6 bin 500 Liraya ürününü vermesi durumunda önümüzdeki yıl için ekim yapamayacak noktaya gelecek. Kota sıkıntısının yanında, alım gününün uzun tutulması da beraberinde farklı sorunları getiriyor. Geç alımla birlikte yapılacak geç ödeme çiftçinin borçlarını zamanında ödeyememe durumuyla karşı karşıya getirecek.”
EKİM YAPAMAZ NOKTAYA GELİR
Çiftçinin sorunlarının bir an önce giderilmesi gerektiğini kaydeden Kayalar, bunların giderilmemesi halinde çiftçinin içine düşeceği durumu ise şöyle anlattı: “Çiftçimizin Temmuz sonunda ödemesi gereken borçları var. Başta tarım kredi olmak üzere borçlarını ödemek durumunda. Devletten alamadığı parayı nasıl olacak da tarım krediye veya başka borçlarını, banka borçlarını kapatacak? Bunları kapatması mümkün değil. Buna da bir çözüm getirmek lazım.
ÖNÜMÜZDEKİ YIL UYARISI
Allah bu sene çok güzel bir ürün verdi, bizim Orta Anadolu bölgesinde de ürün güzel ama bu sıkıntılar da giderilirse çiftçimiz biraz daha rahat edecek. Devlete ürününü verdi parasını hala alamadıysa o zaman devlete olan borçlarında bir şekilde mahsuplaşma yapması lazım veya o alım zamanına kadar bir erteleme getirilmesi gerekir. Nasıl olsa alacağı devlette zaten. Çiftçimiz için acil kararlar alınmalı. Evet, bu yıl dönüm başına alınan verim geçen yıllara göre yüksek. Ancak, tarım girdilerinde de çok büyük bir maliyet artışı var. Hasattan sonra da görünen o ki; bu girdi maliyetleri ile çiftçimiz önümüzdeki sene nasıl ekim yapılabilecek, bunların da şimdiden planlanması lazım.”
ÜRÜN BOL, KOTA YETERSİZ
İYİ Parti Milletvekili Lütfullah Kayalar, tarımda girdi maliyetlerinin yüksek olduğunu, yaşanılan sorunlarla birlikte çiftçinin önümüzdeki yıl ekim yapmayacak duruma gelmemesi için gerekli önlemlerin alınmasını istiyor. Kayalar, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Bu yıl verim olarak çiftçi memnun. Ama kotalarla ürünün tarladan çıkışından sonra baktığınız zaman kotalar yetmiyor. Kotası üzerinde ürün getirmişse bu konuda da çok büyük sıkıntı var. Buna bir çözüm getirilmesi gerekiyor. Örneğin kotası 30 tonsa, belki 50 tona kadar 60 tona kadar bir alım, yani ona bir oran getirip öyle bir alım yapabilme imkanı getirilmeli ve çiftçinin de bu konudaki mağduriyeti önlenmeli.”
